Η τεχνολογία έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τόσο για τους ενήλικες όσο και για τα παιδιά.
Τηλεόραση, υπολογιστής, laptop, tablet, κονσόλες παιχνιδιών και άλλα, υπάρχουν στην πλειοψηφία των σπιτιών μας. Είναι σύνηθες να βλέπουμε παιδιά, ακόμα και πολύ μικρής ηλικίας να χειρίζονται με δεξιότητα όλα τα παραπάνω.
Ερευνητές διεξάγουν συνεχώς μελέτες σχετικά με το χρόνο που περνούν καθημερινά τα παιδιά σε οθόνες. Σπαταλούν ημερησίως αρκετές ώρες σε διάφορα gadgets, τα οποία χρησιμοποιούν προκειμένου να παίξουν, να παρακολουθήσουν βίντεο, να ακούσουν τραγούδια, να συνομιλήσουν με φίλους ή και να περιηγηθούν σε ιστότοπους.
Επειδή τα παιδιά είναι τόσο προσηλωμένα στα gadgets δεν δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στη στάση του σώματος. Ακόμα και η φωτεινότητα της οθόνης, η απόσταση που θα πρέπει να διατηρούν από την οθόνη επηρεάζουν συχνά την όρασή τους και γενικότερα την υγεία τους.
Ακόμα στην εποχή που ζούμε μοιάζει δύσκολο για έναν γονέα να απομακρύνει το παιδί του από τις ηλεκτρονικές συσκευές. Παρόλα αυτά θα πρέπει να προσπαθήσει αρκετά για να ελαχιστοποιήσει τον αντίκτυπο αυτών.
Αξίζει να σημειωθεί πως ένα παιδί, ηλικίας μόλις 2 ετών, μπορεί και ξέρει πώς να χειρίζεται ένα gadget. Πιο συγκεκριμένα, μελέτη που διεξήχθη στις ΗΠΑ, σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, έδειξε ότι 1 στα 3 μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα tablet ή κινητό τηλέφωνο πριν καν αναπτύξει την ομιλία.
Το 2013, η Daily Mail, ανέφερε ότι το 29% των νηπίων μπορεί πολύ εύκολα να χρησιμοποιήσει τις ηλεκτρονικές συσκευές και το υπόλοιπο 70% είναι μάστερ στην χρήση τους μέχρι την ηλικία του δημοτικού σχολείου (~5 ετών).
Τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων στις ΗΠΑ, αναφέρουν πως ένα παιδί περνάει περίπου 8 ώρες την ημέρα παρακολουθώντας συσκευές με οθόνες. Καθώς μεγαλώνει ηλικιακά, δυστυχώς η χρήση αυτών αυξάνει.
Τεχνολογία και Γλωσσική Καθυστέρηση
Όσο περισσότερο χρόνο περνούν τα παιδιά σε ηλεκτρονικές συσκευές, τόσο πιο πιθανό είναι να παρουσιάσουν καθυστέρηση στην ομιλία. Τα παιδιά μαθαίνουν να μιλούν και να επικοινωνούν μέσω της αλληλεπίδρασης με άλλα άτομα. Κάθε λεπτό που ξοδεύουν μπροστά από μία οθόνη, αφαιρούν το χρόνο που θα μπορούσαν να ξοδέψουν αλληλεπιδρώντας με άλλα άτομα.
Έρευνες δείχνουν ότι παιδιά ηλικίας 6 μηνών – 2 χρονών, για κάθε αύξηση 30 λεπτών μπροστά από μία οθόνη, έχουν 49% πιθανότητα να κινδυνεύσουν με γλωσσική καθυστέρηση.
Σε μελέτη που περιλάμβανε 894 παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 2 ετών που συμμετείχαν σε ερευνητικό project στο Τορόντο του Καναδά, το χρονικό διάστημα 2011-2015, διαπιστώθηκε ότι το 20% των παιδιών ηλικίας 18 μηνών είχαν καθημερινή χρήση σε ηλεκτρονικές συσκευές για 28 λεπτά, σύμφωνα με τους γονείς τους.
Με βάση και τη συγκεκριμένη έρευνα όσο περισσότερο χρόνο περνάει το παιδί μπροστά από μία οθόνη, τόσο πιο πιθανό είναι το παιδί να παρουσιάσει καθυστέρηση στην εκφραστική ομιλία.
Ακόμα μια μελέτη, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 1000 γονείς παιδιών κάτω των δύο ετών, διαπιστώθηκε ότι τα νήπια που περνούν πολύ χρόνο μπροστά σε μία οθόνη παρακολουθώντας βίντεο κ.α., έλεγαν λιγότερες λέξεις.
Για κάθε επιπλέον ώρα παρακολούθησης βίντεο, από παιδιά ηλικία 8-16 μηνών, εντός της ημέρας, έλεγαν κατά μέσο όρο έξι έως οχτώ λιγότερες λέξεις σε σχέση με άλλους συνομηλίκους τους.
Αυτές οι νέες μελέτες δείχνουν ότι ο αυξημένος χρόνος μπροστά στην οθόνη, θέτει τα παιδιά σε σοβαρό κίνδυνο γλωσσικής καθυστέρησης.
Γνωρίστε το Ινστιτούτο Λογοθεραπείας της Χαλδή Δήμητρας στην Πάτρα
Νήπιο που χρησιμοποιεί ηλεκτρονικές συσκευές χρόνος > 2 ώρες την ημέρα
Επιπτώσεις στην ανάπτυξη της γλώσσας:
1. Μειωμένο λεξιλόγιο
2. Μειωμένη αλληλεπίδραση
3. Γλωσσική καθυστέρηση
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής προτείνει στους γονείς παιδιών, ηλικίας 2 – 5 ετών, τα παρακάτω:
1. Να βλέπουμε βίντεο μαζί με το παιδί
2. Να μιλάμε με το παιδί ενώ παρακολουθούμε βίντεο
3.Να επιλέγουμε προγράμματα υψηλής ποιότητας (ακαδημαϊκά προγράμματα)
Τεχνολογία και σωματικές παθήσεις
Όλο και συχνότερα τα παιδιά παρουσιάζουν σωματικές παθήσεις. Συγκεκριμένα το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα, οι πονοκέφαλοι, οι διαταραχές ύπνου, αλλά και η παχυσαρκία, και οι τενοντίτιδες είναι αποτέλεσμα της πολύωρης χρήσης των gadget.
Ακόμα όλα αυτά τα μέσα εκθέτουν συχνά τα παιδιά σε σκηνές βίας. Όσο πιο ρεαλιστικές είναι, τόσο πιο επικίνδυνες γίνονται για την ψυχική υγεία και ανάπτυξη του παιδιού. Κατά συνέπεια τα συναισθήματα που προκαλούνται από την παρακολούθηση σκηνών βίας μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση γλωσσικής καθυστέρησης. Ακόμα και την έλλειψη συγκέντρωσης ή και την υπερκινητικότητα.
Συμβουλές προς τους γονείς για τη σωστή χρήση της τεχνολογίας
1.Ελέγχουμε τόσο τον χρόνο όσο και την ποιότητα της δραστηριότητας του παιδιού με την τεχνολογία
2. Μπορούμε να περιορίσουμε την χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών (σε λιγότερο από μία ώρα ημερησίως για παιδιά 2-5 ετών. Να τονίσουμε εδώ ότι για τα παιδιά 18-24 μηνών η χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών πρέπει να είναι ακόμη πιο περιορισμένη.
Αντ’ αυτού μπορούμε να παίξουμε με το παιδί, να κάνουμε κοινές δραστηριότητες που ενισχύουν το σώμα και το μυαλό. Για παράδειγμα κάποιο παιχνίδι, περπάτημα, σπορ, ανάγνωση παραμυθιών, ποιημάτων κα.
3. Δεν αφήνουμε ηλεκτρονικές συσκευές στο υπνοδωμάτιο του παιδιού.
4. Καλό είναι να αποφεύγουμε να τιμωρούμε το παιδί στερώντας του για μεγάλο χρονικό διάστημα την τηλεόραση, τον Η/Υ ή τα video games. Επειδή με αυτό τον τρόπο δίνουμε αξία σε όλα αυτά. Αξίζει να τονιστεί ότι πρέπει να προσπαθούμε να υπάρχει να υπάρχει σωστή εφαρμογή ορίων.
5. Ενθαρρύνουμε την σωματική δραστηριότητα.
6. Ο χρόνος έκθεσης του παιδιού μπροστά από μία οθόνη μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη των παιδιών. Ιδιαίτερα τα παιδιά που η ηλικία τους είναι κάτω των 2 ετών.
7. Λόγω του ότι η έκθεση των παιδιών σε αυτές τις συσκευές επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξή τους. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρική συνιστά να αποφεύγουμε να εκθέτουμε τα παιδιά σε οθόνες ηλεκτρονικών συσκευών πριν από την ηλικία των 2 ετών.
8. Αύξηση του χρόνου κατά 30 λεπτά που το παιδί εκτίθεται σε μία οθόνη συνδέεται με 49% ρίσκο εμφάνισης γλωσσικής καθυστέρησης .
9. Τελευταία έρευνες που πραγματοποιήθηκαν με σκοπό τις επιπτώσεις της τεχνολογίας στα παιδιά, δείχνουν πόσο σοβαρή είναι αυτή η κατάσταση. Εξαιτίας της πολύωρης έκθεσης τους σε ηλεκτρονικές συσκευές σχεδόν 1 στα 58 παιδιά παρουσιάζουν γλωσσική καθυστέρηση.
10. Ελαττώνουμε οι ίδιοι την χρήση των ψηφιακών μέσων ( κινητά, τάμπλετ κ.α ). Δίνουμε με αυτόν τον τρόπο το καλύτερο παράδειγμα στο παιδί μας.
Γράφει η
Δήμητρα Χ. Χαλδή, PhD. Student, M.ADS, BSc S-LP
Λογοθεραπεύτρια “Ινστιτούτο Αποκατάστασης Ομιλίας”
Υποψήφια Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών
LSVT® Certified Clinician
PROMPT© Bridging Trained
A Hanen “It Takes Two to Talk®” Certified S-LP
Διαβάστε επίσης ….