Τη δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε, με την πανδημία του Κορωνοϊού, οι γονείς αλλά και τα παιδιά είναι αναγκασμένοι να περνούν πολλές ώρες στο σπίτι. Καλό είναι οι γονείς να γνωρίζουν λεπτομέρειες για την καθημερινή ανατροφή των παιδιών τους. Οι οποίες είναι πολύ σημαντικές και πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη σημασία.
Οι περισσότερες από τις οδηγίες ισχύουν και για περιόδους, όπου τα παιδιά περνούν αρκετό χρόνο στο σπίτι πχ κατά τις καλοκαιρινές τους διακοπές.
ΡΟΥΤΙΝΑ
Τα παιδιά, παρόλο που δεν το εκφράζουν με λόγια, έχουν ανάγκη τη ρουτίνα και τη σταθερότητα στο πρόγραμμά τους. Μπορεί κάποιες φορές να εναντιώνονται και να διαμαρτύρονται, αλλά έχουν ανάγκη τη ρουτίνα, τους προσφέρει εσωτερική ισορροπία και ασφάλεια. Για αυτό και οι γονείς είναι πολύ σημαντικό να διατηρούν σταθερά ωράρια στο φαγητό, στον ύπνο και στο παιχνίδι. Βεβαίως και μπορούν να υπάρχουν κάποιες αποκλίσεις, αλλά όχι σε πολύ μεγάλο βαθμό.
ΥΠΝΟΣ
Λαμβάνω διάφορα email από μητέρες που μου αναφέρουν ότι τα παιδιά τους αργούν κατά πολύ να ξυπνήσουν το πρωί. Αυτό κατά κύριο λόγο συμβαίνει διότι τα παιδιά καθυστερούν να αποκοιμηθούν το προηγούμενο βράδυ.
Βεβαίως και ένα παιδί μπορεί να ξυπνήσει μισή ή και μία ώρα αργότερα, αλλά όχι στις 12 το μεσημέρι. Τα ωράρια αυτά μπορεί βέβαια να βολεύουν τις μητέρες, διότι κάνουν ελεύθερα τις δουλειές τους το πρωί. Αλλά είναι επιβλαβές για τον οργανισμό του παιδιού να κοιμάται αργά. Όταν ένα παιδί ξενυχτάει, μειώνεται η συγκέντρωση και η αντίληψή του, αυξάνει η νευρικότητα και το άγχος του και μειώνεται η παραγωγή της αυξητικής ορμόνης.
ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Τρία είναι τα σημεία στα οποία θα ήθελα να σας επιστήσω την προσοχή.
- Διατηρώ τα 5 γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας: πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό, απογευματινό και βραδινό. Παιδιά τα οποία θα καθυστερήσουν να ξυπνήσουν κατά μισή-μία ώρα, όταν κάνουν ένα καλό πρωινό, μπορεί να παραλείψουν ή να λάβουν μικρότερη ποσότητα δεκατιανού. Δεν παραλείπω όμως τα υπόλοιπα γεύματα. Επίσης, συνεχίζω να προσφέρω τη σωστή ποικιλία τροφών, ώστε να παρέχω στο παιδί μου μία διατροφή πλήρη και ισορροπημένη.
- Δεν ξεχνώ την ενυδάτωση, ιδιαίτερα σε παιδιά με χαμηλή δίψα. Η σωστή ενυδάτωση έχει μεγάλη σημασία! Διότι βοηθάει τη σωστή λειτουργία των κυττάρων και την αποβολή των τοξινών από το σώμα. Ενισχύω άρα τη λήψη υγρών πχ νερού και φυσικών χυμών (οι τελευταίοι μακριά από τα γεύματα), καθώς και τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, όπως φρούτα και λαχανικά.
- Αποφεύγω να έχω διαθέσιμα στο σπίτι συσκευασμένα και επεξεργασμένα τρόφιμα (πχ πατατάκια, γαριδάκια κτλ), τα οποία είναι πλούσια σε αλάτι, ζάχαρη και συντηρητικά.
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
Οι οθόνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν, αλλά με μέτρο. Τονίζω τα χρονικά όρια χρήσης τους, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού:
- Σε παιδιά μικρότερα των 2 ετών, απαγορεύεται η οποιαδήποτε επαφή με τις οθόνες.
- Σε παιδιά μεταξύ 2 και 5 ετών, η καθημερινή επαφή με τις οθόνες πρέπει να περιορίζεται στη 1 ώρα το πολύ.
- Σε παιδιά άνω των 5 ετών, συστήνεται η επαφή με τις οθόνες να μην ξεπερνά τις 2 ώρες ημερησίως.
Επίσης, εφαρμόζω τους εξής βασικούς κανόνες: απαγορεύω τη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών στο υπνοδωμάτιο του παιδιού ή κατά τη διάρκεια των γευμάτων και περιορίζω τη χρήση τους 1 ώρα τουλάχιστον πριν την ώρα του ύπνου.
ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Φροντίζω να κάνω καθημερινά σωματική δραστηριότητα με το παιδί μου, τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα. Ιδιαίτερη παρότρυνση χρειάζονται τα παιδιά άνω των 5 ετών, που δεν βρίσκονται σε διαρκή κίνηση και δραστηριότητα όπως τα μικρότερα. Εκμεταλλεύομαι το χώρο κοντά ή και μέσα στο σπίτι που μπορεί να προσφέρεται για άσκηση: μία αυλή, ένα μεγάλο μπαλκόνι ή ένα πάρκο κοντά στο σπίτι, δίνοντας βέβαια σημασία, ιδιαίτερα τώρα με την πανδημία, στην αποφυγή της στενής επαφής με άλλα άτομα. Επίσης, δεν ξεχνώ ότι η επαφή με τον ήλιο κρίνεται απαραίτητη για την παραγωγή της βιταμίνης D.
ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Το παιχνίδι παίζει ουσιαστικό ρόλο στην καθημερινότητα των παιδιών όλων των ηλικιών. Το σωστό παιχνίδι εξαρτάται από την ηλικία, τις δυνατότητες και τις προτιμήσεις του κάθε παιδιού. Την περίοδο αυτή οι γονείς έχουν το προνόμιο να μπορούν να παίξουν μαζί με τα παιδιά τους, ενισχύοντας κατ αυτόν τον τρόπο τον οικογενειακό δεσμό. Επίσης, όταν ο γονέας παίζει μαζί με το παιδί του, του μεταδίδει σιγουριά, ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την κοινωνικότητα του, το βοηθάει να εξωτερικεύσει το άγχος και τις φοβίες του και του διδάσκει πώς να συνεργάζεται, να μοιράζεται και να σέβεται τους κανόνες.
ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΒΟΗΘΑΕΙ ΣΕ ΜΙΚΡΟΔΟΥΛΕΙΕΣ/ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ
Ακούγεται πράγματι περίεργο, όταν η παιδίατρος προτείνει τη συμμετοχή των παιδιών σε μικροδουλειές και στις δουλειές του σπιτιού. Ίσως επειδή ο γονέας δεν κάνει τις δουλειές ευχάριστα, θεωρεί ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και με το παιδί του. Ουσιαστικά θα εκπλαγείς διαπιστώνοντας πως τα παιδιά σου όχι μόνο συμμετέχουν στις δουλειές, αλλά και βρίσκουν τη συμμετοχή αυτή άκρως διασκεδαστική!
Αρχικά, επιλέγω δουλειές κατάλληλες για την ηλικία του παιδιού και του δείχνω τι ακριβώς πρέπει να κάνει. Σε μεγαλύτερα παιδιά, μπορώ να γράψω σε χαρτί τις δουλειές, ως υπενθύμιση. Αρχικά το συνοδεύω, για να αισθάνεται τη στήριξή μου και στη συνέχεια, όταν καταλάβει τι ακριβώς πρέπει να κάνει, κάνω μόνο επίβλεψη. Δεν ξεχνώ να επαινώ την προσπάθειά του και όχι μόνο το αποτέλεσμα. Εξάλλου, δεν μπορώ να περιμένω από το παιδί μου να έχει το ίδιο τελικό αποτέλεσμα με μένα!
ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ
Η κουζίνα είναι ο μόνος χώρος στο σπίτι όπου το παιδί μπορεί να λερωθεί, χωρίς να λάβει την επίπληξη από το γονέα. Οι δουλειές που μπορεί να κάνει ένα παιδί στην κουζίνα είναι πολλές: η τακτοποίηση για τα ψώνια από το σούπερ μάρκετ, ο καθαρισμός και η προετοιμασία των τροφίμων, το μαγείρεμα, το στρώσιμο του τραπεζιού και το σερβίρισμα.
Το ίδιο το παιδί μπορεί να επιλέξει σε ποια/ποιες από τις δουλειές επιθυμεί να συμμετέχει.
Η συμμετοχή στην κουζίνα έχει διδακτικό ρόλο για το κάθε παιδί. Ο γονέας μπορεί να του διδάξει στοιχεία της φύσης όπως το νερό και η φωτιά, αλλά και να παραλληλίσει τρόφιμα με αντικείμενα της καθημερινότητάς του, πχ ένα κομμένο πορτοκάλι μπορεί να μοιάζει με τη ρόδα ενός ποδηλάτου! Επίσης, η επαφή του παιδιού με τις τροφές το φέρνει πιο κοντά στη φύση, αλλά και στις ίδιες τις τροφές.
Αγγίζοντας, πιάνοντας και μυρίζοντάς τες, τις γνωρίζει καλύτερα και του είναι πιο εύκολο να αποδεχτεί στη συνέχεια τη δοκιμή νέων γεύσεων. Σημαντικό! Επειδή η παραμονή στην κουζίνα έχει και μία σχετική επικινδυνότητα, πχ το παιδί μπορεί να καεί, να κοπεί ή να τραυματιστεί, δεν απομακρύνομαι και δεν το αφήνω ποτέ μόνο του.
ΧΑΛΑΡΩΣΗ
Το ότι την περίοδο αυτή περνάς πολύ χρόνο με τα παιδιά σου, δεν σημαίνει ότι είσαι υποχρεωμένος να βρίσκεις ανά πάσα στιγμή δραστηριότητες για την ενασχόλησή τους. Κάποιες φορές τα παιδιά χρειάζεται να βιώσουν και την ανία, η οποία έχει έναν εκπαιδευτικό ρόλο. Τους διδάσκει το συμβιβασμό και τα κάνει να συνειδητοποιούν ότι στη ζωή δεν μπορούν πάντα να αποκτούν αυτό που θέλουν και στο χρόνο που τα ίδια επιθυμούν.
Επίσης, γνωρίζουν καλύτερα τον εαυτό τους και αναγκάζονται να καλλιεργήσουν τη δημιουργικότητά τους, για να βρουν τρόπους να ξεφύγουν από αυτό το αρνητικό συναίσθημα. Όταν τελικά, επινοήσουν τη δραστηριότητα που το ικανοποιεί, συνειδητοποιούν τις ικανότητές τους και ενισχύεται η αυτοπεποίθησή τους.
Γράφει η Αλεξάνδρα Κοσμαρίκου Παιδίατρος
Για πληροφορίες για το Ιατρείο της κα. Κοσμαρίκου δείτε εδώ